Ký ức của cựu chiến binh tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử

Với phương châm hành động “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã trở thành mốc son chói lọi, hào hùng trong lịch sử đấu tranh cách mạng của dân tộc ta. Qua đó, kết thúc thắng lợi Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975), non sông thu về một dải.
Trải qua nửa thế kỷ kể từ Ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975- 30/4/2025) ký ức về Chiến dịch Hồ Chí Minh vẫn vẹn nguyên trong tâm trí những chiến sĩ cách mạng đã tham gia vào “những trận đánh lịch sử” này với niềm tự hào, trong đó có cựu chiến binh Nguyễn Xuân Đường (SN 1945), thôn Sàng Nội, xã Tân Quang, huyện Lục Ngạn (Bắc Giang).
Khoác trên người chiếc áo bộ đội gắn rất nhiều huân, huy chương của Đảng và Nhà nước ghi nhận những chiến công, đóng góp của bản thân trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, như: Huân chương chiến sĩ giải phóng hạng Nhì, hạng Ba; Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Nhì, hạng Ba; Huân chương kháng chiến hạng Ba; Kỉ niệm chương 81 ngày đêm thành cổ Quảng Trị; Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác, ông Nguyễn Xuân Đường niềm nở, nhiệt tình kể cho chúng tôi nghe về những năm tháng chiến đấu hào hùng.
Năm 1965, ông Nguyễn Xuân Đường tham gia quân ngũ, thuộc Trung đoàn 250B, đơn vị đóng tại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. Sau 3 tháng huấn luyện, ông được điều lên Trường Lái xe Quân khu Việt Bắc để học lái xe; đến tháng 12/1966, ông ra trường và được biên chế vào Sư đoàn 365- Quân chủng phòng không không quân (làm nhiệm vụ lái xe kéo pháo). Trong giai đoạn từ năm 1966 đến năm 1972, ông Đường cùng đơn vị tham gia chiến đấu ở nhiều tỉnh, thành như: Bắc Giang, Nghệ An, Lạng Sơn, Hà Nội hay Chiến dịch đường 9 nam Lào. Sau cuộc chiến đấu anh dũng 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị (từ ngày 28/6 đến 16/9/1972) ông Đường vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ngày 17/5/1974, Quân đoàn II thành lập, Trung đoàn được biên chế vào Sư đoàn 673, Quân đoàn II. Tháng 3/1974, ông tham gia vận chuyển bộ đội Sư đoàn 304 vào chiến đấu tại Thượng Đức, Quảng Nam. Năm 1975, Quân đoàn tiến vào và giải phóng Huế, Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung. 
Nhận chỉ thị của cấp trên, từ tháng 4/1975, Quân đoàn phối hợp với các lực lượng khác tham gia đánh vào căn cứ Xuân Lộc (nay thuộc tỉnh Đồng Nai), đây là cửa ngõ phòng thủ trọng yếu của địch trước khi tiến vào Sài Gòn. Trong trận chiến này, thế trận diễn ra giằng co và ác liệt, cả quân giải phóng và địch đều bị thiệt hại nặng nề về người và phương tiện. Quân ta áp dụng chiến thuật đánh vào các yếu điểm của địch và cô lập Xuân Lộc, nhờ đó, quân địch mất dần ý chí chiến đấu sau nhiều ngày đêm giao tranh. Đến ngày 21/4, quân ta hoàn toàn làm chủ Xuân Lộc, tiếp tục hành quân tiến vào Sài Gòn.

Cựu chiến binh Nguyễn Xuân Đường.
 

Ông Nguyễn Xuân Đường nhớ lại: “Tất cả chúng tôi khi tham gia trận chiến Xuân Lộc đều có quyết tâm rất lớn, với tinh thần chiến đấu không sợ hy sinh, tất cả vì độc lập, tự do, hoà bình của đất nước. Tham gia trận chiến này, tôi chứng kiến nhiều đồng đội của mình anh dũng nằm xuống dưới bom đạn của kẻ thù, những chiến sĩ khác vẫn tiếp tục tiến lên với tinh thần, sĩ khí rất cao. Có đồng chí bị thương gãy chân nhưng vẫn nén đau để bắn hạ xe tăng địch”.
“Nhờ áp đảo về tinh thần so với địch, các trận chiến tại Sài Gòn diễn ra thuận lợi hơn, địch chỉ có hai lựa chọn là đầu hàng hoặc bị tiêu diệt”, ông Đường cho biết thêm sau một phút trầm ngâm, tĩnh lặng nhớ về những đồng đội đã hy sinh trong trận chiến ác liệt tại “cửa ngõ Xuân Lộc” để đồng đội mở đường tiến vào giải phóng Sài Gòn, hoàn thành sứ mệnh lịch sử “giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước”.
Ông Nguyễn Xuân Đường rưng rưng xúc động: “Tôi không bao giờ quên ký ức ngày 30/4. Khi đã hoàn toàn giải phóng Sài Gòn, các chiến sĩ rất hân hoan, vui mừng, xúc động. Chúng tôi ôm chầm lấy nhau, thời khắc đó có nhiều đồng chí không kìm được nước mắt. Tôi nghĩ, đó là nước mắt của niềm hạnh phúc, sự sung sướng đến tột độ. Sau bao nhiêu năm chiến đấu gian khổ, ác liệt, đói cơm, nhạt muối, cuối cùng chúng ta đã giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước”.
Năm 1976, ông Đường phục viên về làm Bí thư Đoàn Thanh niên xã Tân Quang, sau đó làm Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã. Năm 1981 làm Bí thư Đảng ủy xã Tân Quang và  đến năm 1989 thì nghỉ hưu. Trải qua 50 năm sau Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, ông Nguyễn Xuân Đường bày tỏ niềm tự hào, sự vui mừng khi được chứng kiến những đổi thay mọi mặt về kinh tế- xã hội của quê hương đất nước.
Ông Nguyễn Xuân Đường bộc bạch: Được đóng góp một phần công sức cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước là điều vinh dự, tự hào nhất của tôi trong cuộc đời. Giờ đây, quê hương, đất nước đã đổi thay rất nhiều, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên. Tôi vui mừng khi Nhà nước rất quan tâm đến các đối tượng người có công, gia đình chính sách. Tôi mong muốn các thế hệ sau này phát huy truyền thống tốt đẹp của cha ông, ra sức học tập, rèn luyện để cống hiến cho đất nước, chung tay xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.      

Quang Huấn