Đằm thắm câu Sloong hao trong phiên chợ Xuân vùng cao

Hội hát Sloong hao và phiên chợ Xuân vùng cao được bắt nguồn từ tên gọi “chợ tình Thác Lười - Tân Sơn”. Với nét đẹp rất riêng, “chợ tình Thác Lười - Tân Sơn" thu hút ngày càng đông nhân dân các dân tộc, bạn bè, du khách từ nhiều địa phương về tham quan, giao lưu hát Sloong hao những ngày đầu xuân. Năm nay, Hội hát tiếp tục được huyện Lục Ngạn tổ chức quy mô cấp huyện. Đây là một trong những hoạt động văn hóa đặc sắc, điểm hẹn truyền thống của đồng bào các dân tộc trong và ngoài huyện đến gặp gỡ, hát Sloong hao và giao lưu văn hóa ẩm thực.
Những ngày này, đến với xã vùng cao Tân Sơn và xã Phong Vân, huyện Lục Ngạn, du khách như được đắm mình vào không gian văn hóa giàu bản sắc của đồng bào các dân tộc vùng cao huyện Lục Ngạn. Ông Luân Văn Minh, một nghệ nhân hát dân ca dân tộc Nùng thị trấn Biển Động chia sẻ: Mỗi khi đến ngày chợ hội Thác Lười, anh chị em lại dủ nhau đi hát để giao lưu với nhau trong những ngày đầu xuân. Trước đây, việc hát đối đáp tự nhiên, ở mọi lúc, mọi nơi họ gặp nhau thì hát. Nay được chính quyền địa phương tổ chức và trở thành Ngày hội hát, chúng tôi đều phấn khởi, vậy là câu Sloong hao của đồng bào Nùng không bị mai một và nó trở thành di sản văn hóa giàu bản sắc. 
Theo ông Minh, mặc dù chợ Thác Lười đã được chính quyền tổ chức thành hội, nhưng những thế hệ chúng tôi, việc hát Sloong hao không phải trên sân khấu, mà thường hát Sloong hao ở mọi lúc, mọi nơi gặp nhau trên đường đến chợ hội. 
Cũng như ông Minh, và Lý Nấm, nghệ nhân hát Sloong hao dân tộc Nùng ở xã Hộ Đáp cũng không dấu nổi niềm vui khi hôm nay đi Hội hát và Phiên chợ Xuân vùng cao Tân Sơn. Bao ký ức của những ngày trai thanh, gái tú rủ nhau đi chợ Thác Lười lại ùa về trong ký ức. 

Các cặp đôi hát Sloong hao tại Phiên chợ Xuân vùng cao

Hát Slooong hao là cách hát đối đáp, giao duyên của các chàng trai, cô gái người Nùng ở các lễ hội xuân. Lời ca là các câu hát đối đáp về tình yêu, phong tục tập quán, thể hiện tình yêu đôi lứa và tình yêu quê hương đất nước. Chính vì vậy địa điểm Chợ Thác Lười, xã Tân Sơn từ lâu đã trở thành điểm hẹn để các chàng trai cô gái dân tộc Nùng đi hát hội, cũng là dịp tìm bạn đời tri kỷ trăm năm. 
Trong không gian của phiên chợ Xuân vùng cao đậm đà bản sắc văn hóa, trong dòng người đi chảy hội thấp thoáng những bóng áo Chàm đằm thắm – nét đặc trưng của đồng bào Tày, Nùng vùng cao Lục Ngạn. Họ gặp nhau tay bắt mặt mừng như những người bạn bao năm mới gặp lại. Họ chào hỏi nhau, chúc sức khỏe nhau bằng câu Sloong hao, và rồi điệu sloong hao ấy cứ ngân vang, bay bổng giữa ngày chợ phiên, xua tan đi cái giá lạnh của miền sơn cước.

Việc hát Sloong hao của đồng bào Nùng kéo dài nhiều giờ, diễn ra ở nhiều địa điểm trong ngày hội

Để bảo tồn nhưng nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Nùng, từ nhiều năm nay, huyện Lục Ngạn tổ chức thành Hội hát Sloonghao và Phiên chợ Xuân vùng cao, với nhiều nội dung phong phú.  Đến ngày hội, du khách không chỉ được hòa mình vào các hoạt động văn hóa thể thao đặc sắc mà còn được khám phá, trải nghiệm phiên chợ mùa xuân; thăm bản bản cổ Bắc Hoa với những nét nhà trình tường độc đáo của đồng bào Nùng. 
Để tạo điểm nhấn và không gian Văn hóa - Du lịch hấp dẫn, huyện Lục Ngạn đã quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, chỉnh trang khu trung tâm bản cổ Bắc Hoa; phát triển những vườn hoa mận, hoa đào, hoa cúc. Đây thực sự trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách đến với bản Bắc Hoa và thỏa sức Check in trong chuyến du xuân về vùng cao Lục Ngạn. 
Hội hát Sloong hao và Phiên chợ Xuân vùng cao Lục Ngạn là một trong những sự kiện văn hóa đặc sắc của Lục Ngạn, nhằm bảo tồn và quảng bá những nét đẹp văn hóa truyền thống giàu bản sắc của đồng bào các dân tộc vùng cao huyện nơi đây, tiến tới xây dựng các sản phẩm Du lịch, văn hóa đặc trưng của địa phương. Sự kiện cũng góp phần tôn vinh di sản văn hóa truyền thống của đồng bào, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc trên địa bàn. 

Vũ Đoàn