Bản Khuân Thần đón tết

 

Tết Nguyên đán là ngày lễ quan trọng và thiêng liêng nhất đối với mỗi chúng ta, bởi nó không chỉ là ngày sum họp, ngày đoàn tụ xa, gần mà còn là ngày để tưởng nhớ, biết ơn ông bà tổ tiên. Dù đang ở bất cứ nơi đâu mọi người đều  luôn hướng về quê hương mỗi dịp Tết đến xuân về đó chính là nét đẹp văn hoá truyền thống, nhân văn đầy ý nghĩa. Bản Khuôn Thần, xã Kiên Lao vẫn giữ nét đẹp truyền thống của đồng bào Nùng ở Lục Ngạn mỗi dịp tết đến.

Thôn Khuôn Thần xã Kiên Lao nằm ép mình cuối của khu vực hồ cách trung tâm xã gần 7km. Con đường dẫn vào thôn gập ghềnh lúc lên dốc, lúc xuống núi, uốn lượn men theo hồ nước Khuôn Thần. Tuy đi lại khó khăn, heo hút nhưng nhiều đoạn đường gợi một cảm giác thơ mộng bởi một bên đường là  rừng thông xanh vi vu, bên kia  là hồ nước trong xanh hữu tình. Có lẽ vì thế mà những người con của xóm nghèo Khuôn Thần mỗi lần xa quê lại nhớ nhà da diết đến thế. Cuộc sống của nhân dân Khuôn Thần hiện còn nhiều khó khăn bởi đến nay Điện lưới vẫn chưa đến với bản làng. Chị Lê Thị Nỏm tâm sự: “ở trong này không có điện trẻ em học hành cũng khó, muốn chăn con lợn, con gà cũng vất lắm. Làm gì cũng nhanh chóng về nhà sớm kẻo tối. Chúng tôi muốn trồng trọt cây gì cũng cần có điện để bơm nước về, nhà tôi hàng ngày phải đi gánh nước  bên nhà bên cánh núi về để sinh hoạt”

Được thành lập cách đây hơn trăm năm, Thôn Khuôn Thần, xã Kiên Lao là thôn 100% đồng bào dân tộc Nùng sinh sống, cuộc sống của người dân nơi đây chủ yếu mưu sinh bằng làm nương rãy, lên rừng kiếm củi. Diện tích canh tác của thôn ít, trung bình mỗi hộ dân có 2 sào đất canh tác, nhà nào nhiều cũng chỉ có đến 3 sào đất. Những năm trước đây thôn luôn là thôn có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất xã trên 80%. Từ năm 2011 trở lại đây nhân dân đã tích cực sản xuất nông nghiệp, trồng vải, trồng sắn, và cây rau màu, từng bước đưa kinh tế của thôn phát triển.  Hiện toàn thôn có 98 hộ dân, năm 2014 Khuôn Thần chỉ còn 55% số hộ nghèo. Mặc dù cái nghèo, cái khó vẫn đang đeo bám người dân nơi bản làng vùng sâu này, nhưng mỗi dịp tết đến, xuân về, bà con nơi đây vẫn giữ nét đẹp truyền thống cổ truyền đặc trưng của đồng bào với tục trồng cây nêu, gói bánh.

trưng đón tết.Cây nêu trồng ngày tết được nhân dân lựa chọn cây tre, không già, không non,  thẳng đẹp, phần ngọn hơi cong, để nguyên lá và một số cành lá bánh tẻ. Trên đỉnh ngọn được dán giấy đỏ vưới ý nghĩa chỉ đường cho ông bà, tổ tiên về ăn tết cùng gia đình, ngoài ra vuông giấy đỏ có ý nghĩa đón ánh dương của năm mới soi rọi, lan tỏa, hy vọng về một năm mới mùa màng bội thu.

Tục trồng cây nêu ngày tết của đồng bào Nùng ở Khuôn Thần

Trong không khí se lạnh của những ngày áp tết, về với Khuôn Thần mới thấy hết sự ấm cúng lạ thường trong những căn bếp của nhân dân. Từ khi thành lập thôn đến nay, bà con nhân dân trong thôn dù nghèo đến mấy nhà ai cũng chuẩn bị cho kỳ được những chiếc bánh trưng tết. Bánh trưng là thứ không thể thiếu trong ngày tết, bởi bà con quan niệm không có bánh trưng là không có tết. Vì vậy nhà nào dù nghèo đến đâu cũng gói bánh trưng, không có thì đi vay, mượn để gói bánh. Bánh trưng tết của đồng bào Nùng ở Khuôn Thần được nhân dân chọn tổ chức gói vào những ngày lẻ áp tết như 25, 27, hoặc 29 tháng chạp, số vòng dây gói bánh là lẻ và số lượng bánh, đồng bào cũng mong muốn ngẫu nhiên được là số lẻ, bởi bà con nơi đây quan niệm số lẻ sẽ mang đến những điều may mắn trong năm mới.

Bà con thôn Khuôn Thần gói bánh trưng tết

Tuy chưa có ánh sáng của điện, nhưng nhiều năm qua, bên ánh lửa hồng, gia đình đồng bào Nùng thôn Khuôn thần luôn ánh lên những niềm vui quần tụ ấp áp. Đặc biệt là những ngày xuân, dưới trời mưa phùn, bên bếp lửa cả gia đình vui vầy quên đi cái giá lạnh, những khúc hát soong hao, những câu dân ca Nùng được cất lên vang vọng lan tỏa làm ấp ấp cả nơi bản làng vùng cao này. Trong những câu hát đầu xuân mới, bà con vẫn không ngừng mong muốn ánh điện sẽ về với bản làng. Bà Nông Thị Bám nói: “ Chúng tôi tết nào cũng có cây Nêu, có bánh trưng, nhưng chúng tôi mong nhiều lắm năm mới sẽ có điện về thôn Khuôn Thần”

Gia đình quần tụ hát Soong hao mùa xuân

Bên mâm cơm ngày tết, niềm vui của năm mới với bao hy vọng về Cuộc sống mới trên xóm núi nghèo này. Bà con Khuôn Thần vẫn luôn đùm bọc chăm lo cho mọi nhà đều có tết, an vui đầm ấm. Đó là sự đoàn kết, gắn bó của đồng bào nơi vùng sâu này. Năm mới đã đến mọi người không quên chúc mừng nhau những điều tốt đẹp nhất. Mong rằng ánh điện sẽ sớm về thắp sáng bản làng Khuôn Thần