Nhờ biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhiều nông dân ở xã vùng cao Tân Sơn, huyện Lục Ngạn từ nghèo khó trước kia, nay đã trở lên khá giả từ trồng vải thiều. Đặc biệt, trước kia vào mùa vụ, họ phải xuống vùng thấp để làm thuê kiếm tiền, thì nay họ phải thuê người về thu hái vải thiều tại gia đình mình.
 |
| Nhờ chăm sóc đúng cách nên vườn vải của gia đình anh Vi Văn Vũ (áo xanh), thôn Khuôn Tỏ luôn có chất lượng cao |
Trong chuyến công tác tại xã vùng cao Tân Sơn mới đây, khi biết tôi muốn tìm hiểu viết bài về tấm gương làm kinh tế giỏi, anh Nguyễn Đức Hữu, Cán bộ khuyến nông xã thông tin: Trên địa bàn xã Tân Sơn hiện nay, số hộ có mức thu nhập khoảng 100 đến 200 triệu đồng từ trồng vải rất nhiều, khoảng 50 hộ có mức thu nhập từ 300 triệu đồng trở lên. Cá biệt, năm nay có hộ ông Ngô Văn Nhuần, thôn Hóa, trồng vải xuất khẩu với diện tích 2,5 ha, sản lượng khoảng 40 tấn. Hiện tại doanh nghiệp đang thu mua với giá 30 nghìn đồng/1kg, vụ này gia đình ông Nhuần cầm chắc trên 1 tỷ đồng.
Gia đình anh Vi Văn Vũ (SN - 1994), dân tộc Nùng, thôn Khuôn Tỏ trồng khoảng 500 gốc vải 15 năm tuổi trên diện tích 1ha. Mặc dù được trồng trên đồi cao nhưng số vải thiều này cây nào cũng sai quả. Dự kiến vườn vải này năm nay thu hoạch khoảng 9 tấn quả, hiện tại gia đình đã bán khoảng 3 tấn, với giá từ 25 đến 30 nghìn đồng/1kg.
Khi được hỏi về bí quyết làm cho vải sai quả, mẫu mã đẹp, anh Vũ bắt đầu câu chuyện cách đây chừng 7 năm. Do nhà đông anh em, kinh tế khó khăn nên học đến hết lớp 9 anh đã phải nghỉ học để cùng bố mẹ đi làm thuê kiếm tiền nuôi các em ăn học. Trong những năm cùng người làng đi thu hoạch vải thuê tại các xã vùng thấp, anh đặt ra câu hỏi: Tại sao diện tích vải thiều của gia đình nhiều vậy mà chỉ thu hoạch được rất ít, giá bán thấp, trong khi các hộ ở vùng thấp diện tích chỉ bằng một nửa mà họ vẫn thu hàng trăm triệu đồng.
Thế rồi từ suy nghĩ đó, anh đã quan sát, học hỏi cách người vùng thấp chăm sóc cây vải để áp dụng vào vườn vải gia đình. Theo đó sau khi thu hoạch xong anh tiến hành cắt tỉa, tạo tán, bón phân, phun thuốc trừ sâu định kỳ... Nhờ chăm sóc đúng cách, năm 2015 vườn vải gia đình anh Vũ thu được trên 5 tấn quả, giá bán 20 nghìn đồng/1kg, thu nhập 100 triệu đồng. Cứ như vậy, sản lượng năm sau cao hơn năm trước, vụ này anh ước tính thu nhập gần 300 triệu đồng.
Gia đình anh Vi Văn Hồng (SN - 1976), dân tộc Nùng, ở thôn Hóa là hộ di dân ở thôn Cống Lầu xã Phong Vân về tái định cư từ năm 2010. Từ nguồn hỗ trợ của Dự án TB1, anh mua được 2,6 ha đất đồi. Sau khi bàn bạc với gia đình, anh quyết định trồng 160 cây vải Thanh Hà và 160 cây vải thiều.
Nhờ ham học hỏi, anh Hồng đã biết chăm sóc cây vải đúng cách, sau 3 năm cây ra quả. Niên vụ năm 2019, vườn vải được mùa, anh thu hoạch được 12 tấn quả, giá bán bình quân 40 nghìn đồng/1kg, thu nhập 500 triệu đồng.
Nay nay, mặc dù không được mùa bằng năm trước, với 3 tấn vải Thanh Hà và trên 4 tấn vải thiều, nhưng dự kiến anh cũng thu nhập trên 200 triệu đồng....
Thời điểm này, toàn xã Tân Sơn có hơn 40 điểm thu mua vải lớn nhỏ, nằm ở các trục đường và rải rác khắp trong khu dân cư. Ngoài ra, mỗi ngày có nhiều thương lái từ khắp nơi đến tận vườn để thu mua vải của người dân Tân Sơn. Điều khác lạ so với vải chính vụ ở Lục Ngạn, vải thiều chín ở Tân Sơn có mầu sắc đỏ tươi, rất bắt mắt. Theo thống kê, vụ vải thiều năm nay, Tân Sơn có hơn 670 ha, tổng sản lượng đạt 6 nghìn tấn, tăng 2 nghìn tấn so với năm trước. Với giá bán bình quân từ 25 đến 30 nghìn đồng/kg, vụ vải năm nay ước tính diện tích vải thiều trên toàn xã sẽ cho thu khoảng 160 tỷ đồng.
Được biết, để có được những vườn vải chất lượng trên, ngay từ đầu vụ, chính quyền địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền, tổ chức các lớp tập huấn để người sản xuất chăm bón, bảo vệ, nâng cao chất lượng sản phẩm quả vải. Cán bộ khuyến nông thường xuyên khuyến cáo người dân chỉ bán vải khi đã đủ độ chín, bảo đảm thời gian cách ly khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Ông Vi Văn Hồng, Chủ tịch UBND xã Tân Sơn cho biết: Mấy năm gần đây, vải thiều của xã đã vang tiếng gần xa, điều này khẳng định vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền nhân dân sản xuất sạch, an toàn, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm. Cùng với đó là sự năng động, sáng tạo của người dân trong việc thuần hóa cây vải. Minh chứng cho điều này là tỷ lệ hộ nghèo toàn xã ngày càng giảm, từ 50,02% năm 2015 xuống còn 20,49% năm 2019.
Đặc biệt, vụ vải này xã Tân Sơn là một trong số xã trên địa bàn huyện Lục Ngạn được cấp 3 mã vùng sản xuất vải thiều xuất khẩu sang Nhật Bản tại thôn Hóa, với diện tích 15 ha, 12 hộ tham gia./.
Quang Huấn
