Anh Lục Văn Tích - Người giữ “hồn” Then

Ở thôn Cầu Sắt, xã Sơn Hải, huyện Lục Ngạn mọi người đều gọi anh Lục Văn Tích là  “nghệ nhân” của tiếng đàn Tính. Với tấm lòng thiết tha với văn hóa dân tộc, ngay từ nhỏ anh Tích đã say mê tiếng đàn Tính của dân tộc mình, và  rồi niềm say mê ấy đã nhen nhóm trong anh ngọn lửa nhiệt thành không bao giờ lụi tắt. Với mong muốn không để vốn văn hóa cổ bị mai một, anh Tích luôn mong muốn giữ được “hồn” Then bằng việc truyền dạy cho thế hệ trẻ hôm nay.

 

Anh Lục Văn Tích truyền dạy hát Then, Đàn tình cho lớp trẻ

 

Nhiều năm nay, căn nhà của anh Lục Văn Tích, ở thôn Cầu Sắt, xã Sơn Hải đã trở thành điểm đến của những người yêu thích làn điệu Then và cây đàn Tính của đồng bào Tày, Nùng. Trong căn bếp nhỏ bập bùng ánh lửa, anh Tích và những người yêu mến dân ca lại say sưa thả hồn mình cùng điệu Then ngọt ngào và âm hưởng rộn ràng của cây đàn ba dây này.

Anh Lục Văn Tích chia sẻ: Cây đàn Tính từ lâu đã trở thành vật dụng không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào Tày, Nùng nói chung và của bản thân anh Tích nói riêng. Bởi tiếng đàn Tính cùng những câu Then lắng đọng tình người đã tạo nên một sức hút đến lạ kỳ đối với người nghe. Âm thanh trầm bổng của tiếng đàn như ru dương khiến cho tâm hồn con người trở lên thư thái, nhẹ nhàng. Để rồi, chỉ một lần thưởng thức những âm điệu ấy, không ít người đã bén duyên với âm thanh của đàn tính từ lúc nào không biết.        

Xuất phát từ tấm lòng thiết tha với câu Then của dân tộc, anh đã nhiều lần cất công lên vùng Cao Bằng, Lạng Sơn - cái nôi của những làn điệu Then và tiếng đàn Tính để tầm học đàn của những nghệ nhân đàn Tính nổi tiếng. Cũng chính nhờ đó mà vốn kiến thức về đàn Tính của anh đã được củng cố. Giờ đây, anh Tích đã tự tìm tòi và chế tác ra những cây đàn tính cho riêng mình và phục vụ cho việc truyền dạy thế hệ trẻ. Không chỉ lưu giữ được nhiều lời Then cổ, anh còn đặt lời mới cho làn điệu Then. Lời Then mới hàm chứa ý nghĩa nhân văn sâu sắc cầu cho mùa màng tốt tươi, nhân khang vật thịnh, ca ngợi sự đổi thay của quê hương Lục Ngạn; tình yêu đôi lứa. Cũng có khi là lời giáo dục cho con cháu về những điều hay, lẽ phải. Tuyên truyền cho mọi người cách làm ăn, nuôi dạy con cái; cùng chung tay xây dựng nông thôn mới...

Không để câu Then và tiếng đàn Tính bị mai một, anh Tích đã vận động nhiều người yêu mến câu Then tham gia nhóm hát Then ở địa phương. Trong số họ, nhiều người chưa một lần biết hát Then và chơi đàn Tính cũng đến nhờ anh truyền dạy. Thậm chí, có thành viên là ngươi nhỏ tuổi, đang học cấp 2 cũng lặn lội đến học đàn. Mỗi khi có người đến tầm học, anh Tích lại nhiệt tình, say sưa truyền dạy. Với cách chỉ dạy tận tình ấy, một số thành viên đã biết hát Then và đánh được đàn Tính.

Không chỉ nhiệt tình truyền dạy vốn văn hóa cổ của dân tộc, anh Tích còn là hạt nhân nòng cốt của địa phương thường xuyên tham gia các dịp hát dân ca tại ngày Hội văn hóa thể thao các dân tộc Lục Ngạn và Tỉnh Bắc Giang. Đặc biệt, năm 2008, anh Tích đã mang tiếng đàn Tính của mình đến với Hội diễn ca múa nhạc dân gian trong ngày Hội văn hóa thể thao các dân tộc tỉnh Bắc Giang và đạt giải B với tiết mục đàn, hát Then “ Mùa xuân về với Lục Ngạn” do chính anh đặt lời.

Để góp phần lưu giữ những giá trị văn hóa độc đáo đó, UBND xã Sơn Hải đã thành lập, cho ra mắt CLB hát Then để bảo tồn vốn văn hóa cổ của đồng Nùng ở địa phương. Trong đó anh Tích là hạt nhân nòng cốt trong việc truyền dạy và giữ lửa cho tiếng đàn tính cùng làn điệu Then độc đáo của dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn xã. Với sự quan tâm của chính quyền địa phương rồi đây, anh Tích cùng những người yêu thích đàn Tính sẽ có thêm điều kiện truyền dạy cho lớp trẻ. Để câu Then cùng tiếng đàn Tính sẽ mãi mãi ngân vang nơi lòng hồ Cấm Sơn này.

Tiết xuân đang lan tỏa, lòng người đang hòa cùng trời đất, thiên nhiên cây cỏ. Vạn vật đang sinh sôi nảy nở để tô điểm thêm cho mùa xuân vùng cao Lục Ngạn ngập tràn hương sắc. Trong không gian tĩnh lặng của miền sơn cước, anh Tích lại thả lòng mình vào những âm điệu ngân vang, trầm bổng của tiếng đàn Tính quện chặt với lời Then ngọt ngào lắng đọng làm cho lòng người thêm xao xuyến, bâng khuâng trước thềm xuân mới.

Vũ Đoàn

 

 

Chuyên mục: 

Zircon - This is a contributing Drupal Theme
Design by WeebPal.